Marmara Üniversitesi Nüfus ve Sosyal Araştırmalar Enstitüsü Müdür Yardımcısı ve Psikoloji Bölümü Gelişim Psikolojisi Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Asil Özdoğru ve çalışma arkadaşlarının “Understanding Family Dynamics in a Cross-Cultural Sample: A Multi-National Study” başlıklı makalesi Psi Chi Journal of Psychological Research dergisinin 2024 yaz sayısında yayımlandı. Makalede, aralarında Türkiye’nin de olduğu yedi ülkeden genç yetişkinlerin aile ilişkileri incelenerek aile sistemleri kuramının kültürlerarası geçerliliğinin test edildiği uluslararası bir çalışmanın bulguları paylaşıldı.
Başlık: Aile Dinamiklerini Kültürlerarası Bir Örneklemde Anlamak: Çok Uluslu bir Çalışma
Özet:
Aile Sistemleri Dairesel Modeli, dengeli düzeyde birlik ve uyum yeteneğinin olumlu aile çıktılarıyla ilişkili olduğunu ve bu etkenlerin aşırı yüksek veya düşük düzeylerinin ise zararlı çıktılarla ilişkili olduğunu öne sürmektedir. Bu modelin Batı kültürlerindeki popülaritesine ve kullanışlılığına karşın kültürel açıdan daha çeşitli bağlamlarda kullanımını destekleyen görgül verilerde eksiklik bulunmaktadır. Ön kayıtlı mevcut çalışma yedi ülkede (Birleşik Devletler, Birleşik Krallık, Çin, İran, İsviçre, Nijerya ve Türkiye) Dairesel Aile Modelini, kültürel faktörleri ve beliren yetişkin çıktılarını incelemektedir. Katılımcılar çoğunlukla kendisini kadın (%71,3) olarak tanımlayan N = 3.593 beliren yetişkinden oluşmaktadır. Psi Chi’s Network for International Collaborative Exchange (NICE) işbirliğinde yer alan araştırmacılar aile dinamikleri ve kültürel yönelim ile ilgili ölçekleri seçkisiz bir sırayla katılımcılara uygulamıştır. Bulgular Dairesel Aile Modelinin kültürlerarası uyum sergilemediğini göstermiştir. Bu nedenle örneklemler ve cinsiyetler arasında değişmezliği gösteren Genişletilmiş Dairesel Model adlı yeni bir model uyarlanmıştır. Genişletilmiş Dairesel Model, bağlantısızlığın 2 değişkene ayrıldığı ve uyumlu esneklik ile birliğin birleştiği değişikliklerle beraber 6’lı yapıyı korumuştur. Bu çalışma aile dinamikleri kuram ve ölçümünün kavramsallaştırılmasında aile dinamiklerinin ortaya çıktığı kültürel bağlamın dikkate alınması gerektiğini göstermektedir. Gelecekteki çalışmalar Genişletilmiş Dairesel Modeli tekrarlamayı ve daha fazla ailesel çıktıya uygulamayı amaçlamalıdır.
